W 1944 roku Polska była okupowana przez nazistowskie Niemcy od prawie pięciu lat. Hitler i Himmler widzieli Warszawę specjalnie jako zagrożenie dla ich wysiłków. Ich plan został szczegółowo opisany w potwornie zwięzłym Zakonie dla Warszawy: „Każdy obywatel Warszawy ma zostać zabity, w tym mężczyźni, kobiety i dzieci. Warszawa musi zostać zrównana z ziemią, aby być przerażającym przykładem dla reszty Europy.
W 1944 roku dzieci w mieście nie były obce wobec okrucieństw wojennych. Polski ruch oporu został zmuszony do rozpoczęcia swojego powstania znacznie wcześniej niż planowano i bez pomocy sił sprzymierzonych z powodu narastających napięć z nazistami. Polskie Podziemne Zwiadowiska, znane w czasie wojny jako Szare Szeregi, odegrały integralną rolę w ruchu oporu, głównie niosąc wiadomości dla żołnierzy, ale czasami przywdziewając skradzione niemieckie hełmy i działa i walcząc na pierwszej linii.
Pod koniec 68-dniowej bitwy polskiemu ruchowi oporu udało się zabić 8 000 nazistowskich żołnierzy i ranić drugie tyle. Ale kiedy naziści zniszczyli miasto, ilość zabitych wzrosła do 16 000 osób, a liczba zabitych cywilów, w tym ukrywanie Żydów przez Polaków, sięgała nawet 200 000. Hitler i Himmler zniszczyli prawie 90% budynków w okolicy.
Jerry Jarnuszkiewicz stworzył projekt Małego Powstańca w 1946 roku, zaledwie dwa lata po masakrze, ale posąg został zbudowany dopiero w 1983 roku. Profesor Jerzy Świderski, kardiolog, który był kurierem Szarych Szeregów, odsłonił pomnik w październiku.
Rzeźba młodego chłopca w ogromnym hełmie i posiadającego niemiecki pistolet maszynowy ma być wzorowana na dziecięcym żołnierzu zwanym „Antkiem”, 13-letnim, który został zabity 8 sierpnia 1944 roku. Tablica za figurą przedstawia wygrawerowane słowa popularnej pieśni z okresu: „Warszawskie dzieci, pójdziemy w bitwę / za każdy wasz kamień, damy krew).
